این مطلب در حالی در کتابچه موسسه آموزشی فرهنگی صنعت هسته‌ای کشور نوشته شده که مدرسه مذکور این روزها در شرایط متفاوتی به سرمی‌برد و وجود اعتراضات مختلف در خصوص نحوه فعالیت آن، زنگ خطر «بی‌عدالتی آموزشی» را به صدا درآورده است.
دبیرستان انرژی اتمی در زمینی به مساحت دو هزار و 400 مترمربع و با امکانات متعددی همچون آزمایشگاه تخصصی علوم پایه، کارگاه رایانه، لابراتوار زبان، سالن غذاخوری، سالن ورزشی، آمفی تئاتر مبله، استادسرا،کتابخانه، قرائت‌خانه، سالن اجتماعات و اتاق ایمنی و بهداشت در شهر مشهد احداث شده است.
شنیده‌ها حاکی از آن است که ساخت این مدرسه حدود 8 میلیارد و تجهیز آن مبلغی بالغ بر 800 میلیون تومان هزینه برای سازمان انرژی اتمی هزینه داشته است.
این مدرسه گران‌قیمت اما این روزها حاشیه‌های متعددی را به خود دیده است.
همین چند روز قبل بود که نامه سرگشاده موسسان و هیأت امنای مدارس غیردولتی مشهد به مدیرکل آموزش و پرورش استان منتشر شد و در آن نسبت به نحوه فعالیت دبیرستان انرژی اتمی مشهد انتقاد شده بود.
موسسان و هیأت امنای مدارس غیردولتی مشهد در خصوص تخریب مدارس دولتی «قدس» و «اختران انقلاب» و واگذاری آن به بخش غیردولتی، گلایه‌مند بوده و در پایان این نامه پیشنهاد شده است با توجه به اینکه این مدرسه در زمین آموزش و پرورش و با بودجه دولتی ساخته و تجهیز شده است از دریافت هرگونه شهریه پرهیز و برای حذف واژه غیردولتی در کتیبه سر در دبیرستان مذکور اقدام شود.
رمزگشایی از ابهامات واگذاری زمین
هم اکنون و همزمان با آغاز ثبت نام دانش‌آموزان در دبیرستان انرژی اتمی مشهد، جای طرح این سوال است که چرا مدرسه‌ای که با هزینه‌های دولتی بنا شده، باید تحت عنوان دبیرستانی غیردولتی در اختیار قشر خاصی از دانش‌آموزان قرار گیرد؟
از سوی دیگر ابهاماتی در خصوص واگذاری زمین از سوی آموزش و پرورش برای ساخت این مدرسه به سازمان انرژی اتمی مطرح است، موضوعی که مدیرکل وقت آموزش و پرورش خراسان رضوی در سال 94 اینگونه درباره آن توضیح می‌دهد: احداث مدرسه انرژی اتمی مشهد یکی از افتخارات من است و اتهام‌های وارده در این زمینه را با افتخار قبول می‌کنم.
سیدجواد حسینی در پاسخ به این سوال که چرا دو مدرسه فعال برای احداث مدرسه انرژی اتمی مشهد تخریب شده، می‌گوید: آن دو مدرسه در زمان تخریب دانش‌آموز نداشته‌اند و از سوی دیگر ما با کمبود فضای آموزشی در آن منطقه مواجه نیستیم.
بنابر اظهارات حسینی، زمین مدرسه انرژی اتمی را اداره کل آموزش و پرورش استان به صورت رایگان در اختیار سازمان انرژی اتمی قرار داده و این سازمان هم اقدام به احداث و تجهیز مدرسه کرده است.
او تأکید می‌کند هیچ اقدام خلاف قانون در فرآیند احداث مدرسه انرژی اتمی مشهد صورت نگرفته است.
حسینی این اقدام را در راستای طرح حامی یا همان طرح جلب سرمایه‌گذاری سازمان‌های دولتی در ساخت و تجهیز مدارس می‌داند و خاطرنشان می‌کند: از نمونه‌های دیگر این طرح، احداث مدارس پیام با مشارکت اداره پست است.
سخنان مدیرکل سابق آموزش و پرورش خراسان رضوی در خصوص عدم فعالیت دو مدرسه «قدس» و «اختران انقلاب» در زمان واگذاری زمین این دو مدرسه به سازمان انرژی اتمی، ما را به اداره آموزش و پرورش ناحیه 4 می‌کشاند.
پس از بالا و پایین رفتن از پله‌های متعدد این اداره و پرس و جو از پنج مسئول مرتبط در ناحیه و شنیدن جواب‌های سربالا، نهایتا رئیس اداره به سوالاتمان پاسخ می‌دهد.
آیا واقعا دو مدرسه فعال تخریب شده است؟
صفیه رکنی در این باره می‌گوید: دیوارهای دبیرستان دخترانه قدس چند سال پیش از تخریب، به‌علت گودبرداری برای احداث یکی از برج‌های آن محدوده، دچار ترک‌های زیاد و خطرناکی شده بود که در نهایت به غیرفعال شدن این مدرسه انجامید.
وی ادامه می‌دهد: تعداد دانش‌آموزان دبستان دخترانه «اختران انقلاب» هم کم بود و دانش‌آموزان پس از تخریب به مدارس اطراف در محدوده هدایت شدند و از این حیث مشکلی برای آنان به وجود نیامد.
مدرسه انرژی اتمی مشهد، دولتی یا غیردولتی؟
با این حال سوال و دغدغه اصلی برخی دانش‌آموزان و والدین در خصوص فعالیت این مدرسه با شهریه‌ای بالا همچنان به جای خود باقی است و برخی والدین نیز درباره ساختار این مدرسه در ابهام هستند.
مدیرکل آموزش و پرورش خراسان رضوی در پاسخی کتبی که از سوی روابط عمومی این اداره کل در اختیار خبرگزاری فارس قرار داده شده، هدف از تاسیس این مدرسه را پرورش دانش‌آموزان علاقمند به رشته‌های مرتبط با انرژی اتمی در کشور دانسته و اظهار کرده است: با توجه به اینکه کلیه مدارسی که در راستای فعالیت آموزشی سازمان انرژی اتمی در کشور تاسیس می‌شوند در قالب مدارس غیردولتی و تنها با مشارکت وزارت آموزش و پرورش و این سازمان فعالیت می‌نمایند بدیهی است مجوزهای لازم برای فعالیت این مدرسه در مشهد هم بر اساس قوانین مدارس غیردولتی صادر شود.
قاسمعلی خدابنده تأکید کرده است: زمین این دبیرستان بر اساس ضوابط قانونی و طی یک تفاهم‌نامه از سوی یک سازمان دولتی یعنی اداره کل آموزش و پرورش برای بهره‌برداری آموزشی در اختیار بخش دولتی دیگری یعنی سازمان انرژی اتمی قرار داده شده است و این زمین تنها در صورتی در اختیار سازمان انرژی اتمی خواهد بود که مورد بهره‌برداری آموزشی برای دانش‌آموزان استان قرار بگیرد.
مدیرکل آموزش و پرورش خراسان رضوی در پاسخ به این سوال که بالاخره نحوه اداره این مدرسه به چه شکل خواهد بود، اظهار کرده است: موافقت اصولی اولیه برای تأسیس دبیرستان انرژی اتمی مشهد در قالب «دبیرستان غیر دولتی» صادر شده است اما صدور مجوز بهره‌برداری منوط به تایید اداره نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان بوده که فرآیند اجرایی و قانونی این موضوع در حال پیگیری است.
میزان شهریه
مدیرکل آموزش و پرورش استان، درباره میزان شهریه این مدرسه گفته است: «میزان شهریه دریافتی از دانش‌آموزان دبیرستان انرژی اتمی مشهد پس از تایید اداره کل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان و دریافت کد رسمی آموزشگاه، طبق روال تعیین شهریه سایر مدارس غیردولتی، بر اساس میانگین شهریه در همان مقطع و در ناحیه محل تاسیس مدرسه بر اساس مصوبات و دستورالعمل‌های ابلاغی در قالب شهریه مدارس غیردولتی تعیین می‌شود.»
این در حالی است که بر اساس ادعای اولیای یکی از دانش‌آموزان یک ماه پیش، از طرف مسئولان مدرسه، شهریه 14 میلیون تومانی مطرح شده است.
برای تحقیق بیشتر راهی دبیرستان انرژی اتمی مشهد می‌شویم.
پله‌های مرمرین مقابل ساختمان و نمای زیبای مدرسه با هشت ستون سفید، تداعی‌گر شکوه آن هشت سال افتخار صنعت هسته‌ای کشور می‌شود، درب شیشه‌ای گشوده شده و سالن بزرگی نمایان می‌شود.
وارد دفتر مدیریت شده و با فردی که به گفته خودش تا زمان تعیین کادر مدیریت، به عنوان ناظر تهران در اینجا مسئول رسیدگی است، هم کلام می‌شویم.
وی در ابتدا از بیان میزان شهریه این مدرسه اظهار بی‌اطلاعی می‌کند اما پس از اصرارهای مکرر می‌گوید آخرین صحبت‌های مطرح شده، مبلغ 5 میلیون تومان برای پایه دهم است اما ما تابع نظر اداره آموزش و پرورش مشهد هستیم اگر حتی بگویند دو میلیون، ما همان دو میلیون تومان را دریافت می‌کنیم!
او در پاسخ به این سوال که تکلیف دانش‌آموزان مستعد و کم‌برخوردار که توانایی پرداخت این هزینه را ندارند، چیست، بیان می‌کند: اگر دانش‌آموزی مستعد باشد و بتواند در آزمون‌های ورودی مدرسه قبول شود اما توان مالی برای پرداخت شهریه نداشته باشد از او حمایت می‌کنیم که این حمایت یا در شکل تخفیف و تقسیط و یا بخشش شهریه اتفاق خواهد افتاد.
این مسئول به دانش‌آموز مستعدی در جنوب تهران اشاره می‌کند که مدرسه انرژی اتمی نه تنها شهریه‌ای از وی دریافت نمی‌کند بلکه هزینه‌های تحصیلی وی را نیز برعهده گرفته است و این دانش‌آموز توانسته برای ایران افتخارآفرینی کند.
طبق اعلام او، امسال سه کلاس هفتم و سه کلاس پایه دهم در مدرسه انرژی اتمی مشهد دایر می‌شود که ظرفیت هر کلاس 30 تا 35 نفر خواهد بود و مانند مدرسه تهران دو رشته ریاضی و علوم تجربی در این مدرسه تدریس می‌شود.
او توضیح می‌دهد که این مدارس غیردولتی هستند اما هیأت امنا ندارند که سودی ببرند، اگر چه وابسته به سازمان انرژی اتمی هستند اما خودگردان هستند و همه هزینه‌هایشان را باید از محل شهریه‌ها تامین کنند.
مافیای مدارس!
ناظر تهران اما گلایه‌هایی هم دارد.
او معتقد به وجود مافیای مدارسی در مشهد است که از حضور مدرسه انرژی اتمی احساس خطر کرده‌اند.
وی ادامه می‌دهد: برخی مدارس به جای تلاش برای رقابت سالم و سازنده، دست به تخریب و عملیات روانی زده‌اند، مثلا اخیرا شایع کرده‌اند که دانش‌آموزان این مدارس نمی‌توانند به خارج از کشور سفر کنند در صورتی که اصلا این موضوع صحت ندارد و دانش‌آموزانی که قبلا در مدرسه اتمی تهران تحصیل کرده‌اند به هیچ وجه چنین مشکلاتی را تجربه نکرده‌اند.
به یاد می‌آورم این نکته را از رئیس اداره آموزش و پرورش ناحیه 4 هم شنیدم.
رکنی هم در حین توضیحاتش متذکر شد: یک طیف از کسانی که به مدرسه انرژی اتمی انتقاد دارند دغدغه‌هایشان واقعی و دلسوزانه است که ما هم در مجموعه آموزش و پرورش تمام تلاش خود را در بحث‌های نظارتی به کار می‌بندیم تا این دغدغه‌های درست را برطرف کنیم اما یک طیف از هجمه‌ها به این مدرسه از سوی رقبایی است که از حضور این مدرسه در مشهد احساس خطر کرده‌اند و به مخالفت و مسموم کردن جو می‌پردازند.
تعیین تکلیف مدرسه انرژی اتمی مشهد
برخی ابهامات موجود بر سر راه فعالیت دبیرستان انرژی اتمی مشهد اما واکنش نماینده مردم مشهد در مجلس را به دنبال داشته است.
حجت‌الاسلام نصرالله پژمانفر خواستار ورود سازمان‌های بازرسی به موضوع مدرسه انرژی اتمی مشهد شده است اما پیگیری‌های گزارش فارس از برخی منابع آگاه نشان می‌دهد سازمان بازرسی از سال قبل پیگیر موضوع این مدرسه بوده است.
برای کسب اطلاعات بیشتر و مستندتر در این رابطه به صورت کتبی از بازرس کل خراسان رضوی درخواست وقت مصاحبه شده که تا زمان انتشار این گزارش به درخواست خبرگزاری فارس پاسخ منفی داده شده است.
مسئول روابط عمومی سازمان بازرسی خراسان رضوی در پاسخ به چرایی این موضوع، علت را قطعی نبودن نتایج بررسی‌ها در این رابطه و معذوریت‌های قانونی موجود بیان می‌کند.
طبق اعلام وی، نتیجه بررسی پرونده مدرسه انرژی اتمی طی یک هفته آینده مشخص خواهد شد.
آیا تبعیضی اتفاق افتاده؟
در بخشی از نامه سرگشاده موسسان و مدیران مدارس غیرانتفاعی مشهد به مدیرکل آموزش و پرورش، به تبعیضی که در واگذاری زمین از سوی آموزش و پرورش به مدرسه انرژی اتمی شده، اعتراض و ادعا شده این واگذاری در حالی است که مجموعه‌های غیردولتی با سابقه‌ای حدود ۳۰ سال خدمت در عرصه تعلیم و تربیت، سال‌ها منتظر واگذاری زمین در ازای وجه هستند تا بتوانند مدرسه بسازند و بارها به آموزش و پرورش پیشنهاد مشارکت و ساخت مدرسه در اراضی با کاربری آموزشی ارائه کرده‌اند.
اعتراضات موسسان و مدیران مدارس غیرانتفاعی را از معاون هماهنگی اداره کل آموزش و پرورش پیگیر می‌شویم.
حسین شادکام در این باره می‌گوید: واگذاری زمین به سازمان انرژی اتمی با مدارس غیردولتی متفاوت است؛ چرا که سازمان‌ها و دستگاه‌های دولتی می‌توانند به هم زمین واگذار کنند و مشکلی ندارد و در اصطلاح به این کار، تغییر مالکیت یا تغییر بهره‌بردار گفته می‌شود.
وی همچنین به بیان نمونه‌هایی که آموزش و پرورش هم از دیگر سازمان‌های دولتی، زمین یا حتی ساختمان برای تبدیل به فضاهای آموزشی دریافت کرده، اشاره می‌کند و این موضوع را یک فرآیند کاملا طبیعی و قانونی می‌شمارد.
معاون هماهنگی ادره کل آموزش و پرورش با تکذیب مطلبی که اخیرا در یکی از رسانه‌ها مبنی بر مخالفت آموزش و پرورش با واگذاری زمین به حوزه علمیه استان منتشر شده است، بیان می‌کند: تعدادی درخواست واگذاری زمین از سوی حوزه علمیه داشته‌ایم که پس از بررسی‌های انجام شده و پیرو تفاهمی که با حوزه علمیه خراسان رضوی داشته‌ایم، با چهار درخواست موافقت و زمین واگذار کردیم که به بهره‌برداری هم رسیده‌اند.
منتقدان چه می‌گویند؟
برای ارائه گزارشی منصفانه‌تر و بی‌طرفانه‌تر باید حرف‌های امضاکنندگان آن نامه را هم بشنویم؛ با پیگیری‌های زیاد بالاخره موفق شدم با یک نفر از این افراد صحبت کنم.
وی که تمایلی به ذکر نامش در گزارش ندارد، از واگذاری زمین به یک مدرسه غیرانتفاعی در آن منطقه ابراز ناراحتی می‌کند و معتقد به تبعیضی بزرگ و عجیب در این بحث است، اما در عین حال احداث مدرسه انرژی اتمی را برای کلانشهر مشهد یک ضرورت، ظرفیت و پتانسیل خوب می‌داند و معتقد است مدیرکل سابق آموزش و پرورش زحمات زیادی برای این کار متحمل شد و خدمت بزرگی به آموزش این شهر کرده که جای قدردانی دارد اما در بحث واگذاری زمین مرتکب اشتباه شده است.
این کارشناس آموزشی شهرمان توضیح می‌دهد که اگر در احداث این مدرسه، طوری عمل نمی‌شد که شائبه رانت و ویژه‌خواری مطرح شود، حضور این مدرسه با سابقه درخشانی که در پایتخت داشته است فرصت بسیار خوبی برای رقابت سالم و سازنده موسسات آموزشی بزرگ و موفق شهر فراهم می‌کرد که در نتیجه باعث ارتقای کیفیت آموزشی در مشهد می‌شد اما یک اشتباه باعث شد رقابت نابرابری رقم بخورد که ادامه کار را برای سایر موسسات و مدارس مشکل کند.
نکته قابل تاملی در صحبت‌های این منتقد وجود دارد، او می‌گوید: اگر قرار باشد این مدرسه که با هزینه‌های سنگین دولتی احداث شده، به صورت غیردولتی اداره شود، علاوه بر اینکه رانت در واگذاری زمین مستدل می‌شود، زمینه دو رانت بزرگ دیگر هم فراهم می‌شود، اول رانت مالی؛ به این معنا که درآمد حاصل از مدرسه قرار است در اختیار چه شخص یا گروهی باشد و در کجا هزینه شود؟ و نوع دوم رانت آموزشی؛ به این شکل که هرساله دانش‌آموزان متقاضی که بیشتر از ظرفیت مدرسه هستند به مدارس دیگری تحت عنوان زیرمجموعه گسیل داده می‌شوند که یقینا پشت پرده‌های فساد مالی خواهد داشت!
وی با بیان این مطلب که از یک سو شنیده می‌شود سازمان انرژی اتمی برای ساخت این مدرسه حدود 8 میلیارد هزینه کرده و از سوی دیگر دو مدرسه دولتی تخریب شده، تاکید می‌کند: بهای سنگینی برای استقرار مدرسه انرژی اتمی مشهد پرداخت شده بنابراین باید سازمان آموزش و پرورش با جبران اشتباهاتی که تا امروز صورت گرفته، نسبت به رفع حساسیت‌ها و دغدغه‌هایی که نسبت به این موضوع وجود دارد اقدام کند.
سه پیشنهاد:
نکته‌ای که در کلام مقام معظم رهبری درباره انتقاد سازنده بارها شنیده‌ایم این است که انتقاد باید سازنده، دلسوزانه و با ارائه راهکار باشد، پس از این کارشناس منتقد، راه‌حلی برای رفع این مشکلات می‌خواهم و سه پیشنهاد تامل برانگیز و عمیق می‌شنوم، او می‌گوید و هم زمان برایم می‌نویسد:
پیشنهاد اول: حالا که سازمان انرژی اتمی پولی در قبال دریافت زمین این مدرسه پرداخت نکرده و مدرسه را با این هزینه‌های سنگین به بهترین شکل احداث کرده، می‌تواند با ساخت مدارسی در مناطق کم برخوردار شهر یا روستاهای محروم مشهد، معادل ارزش زمینی که دریافت کرده، نسبت به رفع حساسیت‌ها و فضای ناخوشایندی که ضد این مدرسه ارزشمند ایجاد شده، اقدام کند.
اما مخاطب دومین و سومین پیشنهاد وی، آموزش و پرورش است، وی از مسئولان آموزش و پرورش استان در خواست می‌کند سازوکاری در پیش بگیرند که این مدرسه غیردولتی نباشد تا دانش‌آموزان مستعد و کم برخوردار شهر هم بتوانند از این امکان ارزشمند برخوردار شوند و ثانیا با گزینش کادر مدیریتی اصلح و نظارت دقیق بر عملکرد وی، راه هر نوع رانت، بی‌عدالتی و سوءاستفاده، بسته شود.
با وجود ابهامات درست و نادرست بر سر نحوه فعالیت و اداره تنها دبیرستان انرژی اتمی در مشهد، باید متذکر شد که دانش‌آموزان و والدین آنها بیش از هر شخص و گروه دیگری در این بین متضرر می‌شود و رفع این دغدغه‌ها بزرگترین خدمت به این دانش‌آموزان و خانواده‌های آنان است.
================
گزارش از: معصومه مومنیان
نظر شما